جلوه های بلاغی آیات گفتگو در سوره ی اعراف

Authors

حسین مهتدی

abstract

سوره ی اعراف با 206 آیه، به عنوان دومین سوره ی بزرگ قرآن کریم، بیشترین آیات مربوط به گفتگو را به خود اختصاص داده است؛ به طوری که هم طرفین گفتگو و هم موضوعات و اسلوب های گفتگو در این سوره متنوع است. در این مقاله نگارنده بعد از بیان مقدمه ای درباره ی معنای لغوی و اصطلاحی «مـحاورة»، مقاله را به دو بخش بررسی اسلوب های انشایی و خبری تقسیم می کند، و در هر بخش به بررسی جلوه های بلاغی آیات گفتگو می پردازد، و به این سؤال پاسخ می دهد که کدام مباحث بلاغی در آیات گفتگو در سوره ی اعراف بیشترین کاربرد را دارد؟ نگارنده سعی نموده است تا تمام جلوه های بلاغی بکار رفته در این آیات را بیان نماید. با بررسی این آیات به این نتیجه می رسیم که طرفین گفتگو بیشتر از اسلوب انشایی طلبی در قالب امر، نهی، استفهام و ندا بهره برده اند که اکثر آنها از معنای اصلی خود خارج شده و در معنای دیگری بکار رفته است. همچنین اسلوب های خبری بیشتر از نوع طلبی و انکاری می باشند. از مسائل بلاغی دیگری که در این گفتگوها استفاده شده است می توان به، مجاز، ایجاز، اطناب، التفات، قصر و اسلوب حکیم، طباق، تذییل، ایضاح بعد از ابهام و تفصیل بعد از ایجاز ،انواع عطف، حذف، کاربرد جمله فعلیه و اسمیه و تقدیم و تأخیر اشاره کرد. از گفتگوهای مهم سوره ی اعراف می توان به گفتگوهای پیامبران خدا و اقوام آنها اشاره کرد که با بررسی این گفتگوها به اسرار تشابه اسلوبی آنها پاسخ داده می شود. نگارنده در این مقاله با استفاده از شیوه ی استقرائی و توصیفی - تحلیلی بر اساس ترتیب آیات سوره ی اعراف به بررسی جلوه های بلاغی، آیات گفتگو در سوره ی اعراف می پردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جلوه‌های بلاغی آیات گفتگو در سوره‌ی اعراف

سوره‌ی اعراف با 206 آیه، به عنوان دومین سوره‌ی بزرگ قرآن کریم، بیشترین آیات مربوط به گفتگو را به خود اختصاص داده است؛ به طوری که هم طرفین گفتگو و هم موضوعات و اسلوب‌های گفتگو در این سوره‌ متنوع است. در این مقاله نگارنده بعد از بیان مقدمه‌ای درباره‌ی معنای لغوی و اصطلاحی «مـحاورة»، مقاله را به دو بخش بررسی اسلوب‌های انشایی و خبری تقسیم می‌کند، و در هر بخش به بررسی جلوه‌های بلاغی آیات گفتگو می‌پر...

full text

بررسی ارتباط آیات سوره اعراف

این رساله بررسی ارتباط آیات سوره اعراف را عهده دار شده است تا فارغ از بررسی های نظری پیرامون ارتباط یا عدم ارتباط آیات، عملاً کیفیت ارتباط آیات این سوره را نشان دهد . به این منظور از رهگذر استخراج موضوعات آیات و سازماندهی آنها هفت خط اصلی – ارتباطی شناسایی شده است آنگاه ضمن دقت در نحوه جابجایی بین خطوط یاد شده و یافتن نقاط ظاهراً منقطع و بررسی آراء مفسران در توجیه موارد بررسی شده و در نهایت با کش...

بررسی جلوه های بلاغت و زیبایی در سوره ی اخلاص

قرآن کریم به عنوان رهاورد نبوت پیامبر اسلام (ص)، متنی و حیانی است که در قالب ادبیات بشری تجلی یافته است. این متن بر اساس مبانی کلامی، معجزه­ی قولی و برخوردار از دو ویژگیِ "حکمت" و "بلاغت" است. ویژگی نخست ناظر بر محتوی و ویژگی دوم حاکم بر قالب است. هریک از دو ویژگی یاد شده شرایط و مقتضیات خاص خود را دارد از جمله به اقتضاء بلاغت مستلزم اسلوبی شکوهمند و متنی سرشار از عناصر زیبایی شناختی است از این ...

full text

بررسی مقصود از زینت در آیات 31 و 32 سوره اعراف

درباره مقصود از چیستی زینت در آیات 31 و 32 اعراف: «یا بَنی آدَمَ خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ ... قُل مَن حَرَّمَ زِینَۀَ اللهِ الَّتِی اَخرَجَ لِعِبادِه» میان مفسران دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد؛ برخی از مفسران از آیات فوق مباح بودن تجمل‌گرایی یا مستحب بودن آن در نماز را فهمیده‌اند. از بررسی سه دسته از تفاسیر که جنبه‌های: صوری، معنوی و هر دو جنبه صوری و معنوی آیات را مدنظر قرار می‌دهند و نیز توجه به احادیث وارده در ذیل آ...

full text

جلوه های فراهنجار در سوره ی مبارکه ی مریم (س)

فراهنجار به معنی شکستن شیوه­ی متداول زبان با نگرش هنرمندانه که به موجب آن عناصر زیبا شناختی و ادبی کلام مجال ظهور پیدا می­کنند. گاهی اوقات زبان به شکلی ماهرانه از فرم معیار و متداول خود خارج شده و وارد عرصه ی جدیدی می شود. این خروج از روند عادی زبان سبب رستاخیز واژگان شده و ترکیبهای زبانی جدید را به وجود می­آورد. نمونه والای این هنر مندی در کلام حضرت حق وارد شده است. عادت برای انسان، نابینایی ذ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه پژوهش های ادبی - قرآنی

Publisher: دانشگاه اراک

ISSN 2345-2234

volume 3

issue 1 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023